PROF. DR. FEZA DEYMEER’DEN CORONA SALGINI SIRASINDA MİYASTENİA GRAVİS HASTALARINA ÖNERİLER

Sevgili miyastenia gravis’li hastalarımız,

Corona virüs (COVİD-19) pandemisinin sizi doğal olarak çok endişelendirdiğini biliyorum.
Bana gelen mesajlardan hareket ederek merak ettiğiniz soruları yanıtlamaya çalışacağım.
Öncelikle, immunolojik bir hastalık olan miyastenia gravis’teki bağışıklık bozukluğu sadece
tek bir proteine (asetilkolin reseptör antijenine, MuSK antijenine ya da henüz saptanamamış
bir antijene) karşı oluşan antikorlar nedeniyle ortaya çıkar. Yani, vücudun bağışıklığı genel
olarak düşük değildir.

Ancak, miyastenik hastaları riskli gruba sokan ciddi sorunlar vardır. Bunları gözden geçirelim:
Miyastenik hastalarda gribal enfeksiyonlar daha ağır geçebilir, akciğerler daha çabuk etkilenir
ve miyastenik belirtiler artabilir. Aranızda bir grip sonrası hastalığın başladığı ya da grip
sırasında miyasteninin ağırlaştığı hastalar mutlaka vardır. Biliyorsunuz, sizlere daima grip
olan hastalardan uzak durmanızı ve geç kalmadan hekimlere başvurmanızı öneriyoruz.
Corona virüsünün oluşturduğu hastalık diğer virüslerle ortaya çıkan gripal enfeksiyonlardan
daha ağır olmamakla birlikte çok bulaşıcı olması ve çabuk yayılması ile farklılık gösteriyor. Bu
durumda evden çıkmamaya, ev halkı dışında kimseyle görüşmemeye, evde grip belirtileri
gösteren varsa onlarla aynı ortamda bulunmamaya, yani olabildiğince izole bir halde
yaşamaya herkesten çok özen göstermeniz gerekiyor.

Kortizon (prednizolon-Deltacortril, deflazakort-Flantadin), azatioprin (İmuran), mikofenolat
mofetil (CellCept) ve metotreksat gibi immunosüpresif ilaçları kullanmakta olan birçoğunuz
ne yapmak gerektiğini bilmiyor ve gereğinden fazla ürküyor. Bu ilaçlar gerçekten bağışıklığı
bir miktar baskılar. Ama bunları kullananlar kendini iyi koruduğunda sanıldığı kadar çabuk ve
sık hastalanmaz. Miyastenia gravis’te çok kullanılan ve immun sistemi etkilemeyen
piridostigmin (Mestinon) isimli ilacın ise herhangi bir olumsuz etkisi beklenmez. Burada esas
vurgulamamız gereken nokta şudur: Pandemi sırasında öncelikli amacımız miyasteninin
bozulmamasıdır. Miyasteniyi kontrol altında tutan ilaçları bıraktığınızı düşünelim. İlaçların
bırakılmasına rağmen süregiden etkileri nedeniyle kendinizi bir süre iyi hissedebilirsiniz.

Ancak, çoğunuzda bir süre sonra miyasteni belirtileri ortaya çıkacak veya artacaktır. Bildiğiniz
gibi miyastenia gravis hastalığının hayati tehlikesi vardır, belirtiler ağırlaşırsa ancak
hastanede tedavi edilebilir. Artık corona virüs şüphesi olan hastaların tüm hastanelere
gidebileceğine karar verildi. Hastanelerde yer bulmanın, miyasteniyle ilgili doktorlara
ulaşmanın zorlukları yanı sıra mikroplu bir ortama girmenin sakıncalarını da düşünmeniz
gerekir. İlaçları bilinçsizce ve hızlı bir şekilde düşürmek de sorun yaratabilir. Çok düşük doz
ilaçların bile miyasteniyi kontrol altında tutabildiğini unutmamak gerekir. Hastalık
alevlendiğinde ilaçların dozunu artırmak dahi söz konusu olabilir. En doğru hareket, ilaçlara
aynen devam etmek ve gerektiğinde doktorlarınızla yüz yüze olamasa da bir şekilde temasa
geçmek ve sorularınızı onlara yöneltmektir. Mümkün olabildiğince hastanelerden uzak
durmak gerekir.

Hastanede alınması gereken ajanlardan intravenöz immunoglobulinin (İVİg) doz aralarını
olabildiğince açmanız, yani seyrek olarak almanız daha doğru olur. Birçoğunuzun İVİg ihtiyacı
sanıldığından daha az olabilir, belki de artık ihtiyaç kalmamıştır. Evde uygulamak mümkünse
tercih edilebilir. İVİg ve rituximab (Mabthera) gibi ilaçlar konusunda mutlaka doktorunuza
danışılması ve duruma göre karar verilmesi gerekir. Diğer bir konu da bazı ilaçları kullanırken
yapılan kan incelemeleriyle ilgili. Bu incelemeler hastaneye gitmeyi ya da yabancılarla yakın
ilişki kurmayı gerektirdiğinden mümkün olabildiğince seyrek yaptırmanızı önerebilirim.
Özellikle, bir ilacı uzun süredir kullanmakta olan ve laboratuvar inceleme sonuçları oldukça
iyi seyreden hastaların uzunca bir süre bunları yaptırmamaları sakıncalı olmaz.

Yine sizlerin çok iyi bildiği bir şey miyastenik hastalara bazı ilaçların dokunabildiği, hastalığın
belirtilerini artırabildiği. Bu bakımdan yeni bir ilaç kullanırken dikkat etmek gerekir. Corona
virüs için önerilen ilaçların bazılarının sizin kullanmamanız gereken ilaç listesinde olduğunu
farketmiş olabilirsiniz. Örneğin, kinin içeren ilaçlar (hidroksiklorokin-Plaquenil) miyasteniyi
alevlendirebilir. Bazılarının koruyucu olduğunu sanıp boş yere tükettiği tonikte de kinin
bulunmaktadır. Şu anda bu ilaçların hiçbiri hasta olmayanlara ya da hastalığı hafif geçenlere
önerilmemektedir. Bu ilaçların hiçbirinin hastalığı kesin olarak düzelttiği de bilinmemektedir.
Bu bakımdan önleyici olduğunu sanıp bu ilaçları katiyetle kullanmayın. Hastanede yatırılmayı
gerektiren ağır bir grip geçirdiğinizde bu ilaçların miyastenik hastada kullanımı doktorlar
tarafından değerlendirilir ve ona göre karar verilir, gerektiğinde önlem alınarak seçim yapılır.
Ayrıca, bu dönemde immun sisteminizi güçlendirdiği öne sürülen ama işe yaradığı belli
olmayan ilaçları kullanmayın. Size en çok iyi beslenme, iyi uyuma, hafif egzersiz
(miyasteniklerin yorucu egzersiz yapması önerilmez) ve olabildiğince stresten uzak olmak
yarayacaktır.

Aşılarla ilgili ne söyleyebiliriz? Tabii hepimiz COVİD-19’a karşı aşıyı bekliyoruz ama
önümüzdeki birkaç ayda bulunma olasılığı çok düşük. COVİD-19’a karşı aşı henüz çıkmamış
olsa bile, bu virüsün etkisi durulunca, başka virüslerin yol açtığı enfeksiyonlardan korunmak
için her yıl yapılan grip aşısını yaptırmak gerekir. Başka virüsler de çok tehlikeli olabilir, hatta
bazıları COVİD-19 kadar bulaşıcı olmasa da daha ağır enfeksiyonlara neden olabilir. Bundan
sonra her yıl sonbaharda grip aşısı olmanız, hatta bazı bakterilerin neden olduğu zatürreeyi
önleyici bir seferlik pnömoni aşısını yaptırmanız şarttır. Tabii bu salgın sırasında aşı olmanız
önerilmez.

Özetlersem,
1. Evinizden katiyen çıkmayın ve önerileri dikkatle izleyip onlara uyun,
2. Miyasteni ile ilgili ilaçlarınızı azaltmayın-kesmeyin, doktorunuza danışmadan
değiştirmeyin,
3. Gereksiz ek ilaç kullanmayın,
4. İyi beslenmeye ve uyumaya çalışın.

Hep birlikte zor günlerden geçiriyoruz. Alınan önlemlerle bu süreci çabuk atlatacağımızı
umuyorum. Çoğu kişinin hastalığı hiç yakınmasız veya hafif olarak geçireceğini ve
miyasteninin olumsuz etkilenmeyeceğini de unutmayalım. Hepinize sağlıklı günler dilerim.

Prof. Dr. Feza Deymeer

PDF: CORONA SALGINI SIRASINDA MİYASTENİA GRAVİS HASTALARINA ÖNERİLER